ก๊อกน้ำระบบบอลวาล์วและ เซรามิกวาล์ว

ระบบบอลวาล์ว

ใช้ ลูกบอลกลวง ที่มีรูเจาะทะลุตรงกลางเป็นตัวควบคุมการไหล เมื่อคุณหมุนก้านโยก 90 องศา ลูกบอลจะหมุน:

  • เปิด: รูตรงกลางจะอยู่ในแนวเดียวกับท่อ ทำให้น้ำไหลผ่านได้อย่างเต็มที่ (Full Flow)
  • ปิด: ลูกบอลจะหมุนเอาส่วนทึบมาปิดกั้นทางน้ำอย่างสนิท 💯

ระบบเซรามิกวาล์ว (Ceramic Disc Valve)

ใช้ แผ่นเซรามิกแข็งสองชิ้น ที่มีรูเจาะ ประกบกันแน่นและขัดเงาเรียบ โดยแผ่นหนึ่งจะอยู่กับที่และอีกแผ่นจะเคลื่อนที่เมื่อหมุนก้านก๊อก:

  • เปิด: เมื่อหมุนก้านก๊อก รูของแผ่นเซรามิกทั้งสองชิ้นจะ ตรงกัน ทำให้น้ำไหลผ่านได้
  • ปิด: เมื่อหมุนกลับ รูจะ เยื้องออกจากกัน ทำให้ปิดทางน้ำอย่างรวดเร็ว

ข้อดีและข้อเสียโดยสรุป

เป็นกลไกการปิด-เปิดการไหลของของเหลวหรือก๊าซที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในงานประปาทั่วไป เช่น ก๊อกน้ำสนาม และวาล์วปิดน้ำหลักเข้าบ้าน (Stop Valve)

หลักการทำงานของบอลวาล์ว

แกนกลางของวาล์วคือ ลูกบอลกลม (Ball) ที่ทำจากโลหะ (เช่น ทองเหลือง หรือสแตนเลส) หรือพลาสติก โดยมี รูเจาะทะลุตรงกลาง

การเปิด-ปิดการไหลของน้ำทำได้โดยการหมุนก้านโยกที่เชื่อมต่อกับลูกบอล ซึ่งเป็นการทำงานแบบ หมุน 90 องศา (Quarter-Turn)

  • เปิดน้ำ: เมื่อคุณหมุนก้านโยกให้ ขนานไปกับแนวท่อ รูที่เจาะทะลุของลูกบอลจะอยู่ในแนวเดียวกับท่อ ทำให้น้ำสามารถไหลผ่านไปได้อย่างเต็มที่ (Full Flow)
  • ปิดน้ำ: เมื่อคุณหมุนก้านโยกให้ ตั้งฉากกับแนวท่อ ส่วนทึบของลูกบอลจะหมุนมาปิดกั้นทางน้ำไว้อย่างสนิท น้ำจึงหยุดไหลทันที

จุดเด่นของระบบบอลวาล์ว

1. เปิด-ปิดได้รวดเร็ว: ใช้การหมุนเพียง 90 องศา ทำให้สามารถเปิดหรือปิดน้ำได้ทันที

2. อัตราการไหลสูง (Full Port/Full Bore): บอลวาล์วหลายรุ่นออกแบบให้รูของลูกบอลมีขนาดใกล้เคียงหรือเท่ากับขนาดท่อ ทำให้น้ำไหลผ่านได้เต็มที่และมีการสูญเสียแรงดันน้ำต่ำ

3. ปิดสนิท (Tight Shut-off): เมื่อปิดแล้วจะมั่นใจได้ว่าน้ำจะถูกตัดขาดอย่างสนิท

4. ทนทานต่อแรงดันสูง: เหมาะสำหรับใช้งานเป็นวาล์วหลักในระบบประปาที่ต้องการความแข็งแรงทนทาน (โดยเฉพาะรุ่นที่ทำจากทองเหลืองหรือสแตนเลส)

5. ทนทานต่อตะกอน: เนื่องจากกลไกเป็นลูกบอลหมุน ลูกบอลจะทำหน้าที่กวาดตะกอน (Wiping Action) ทำให้อ่อนไหวต่อการอุดตันน้อยกว่าวาล์วประเภทอื่น ๆ (แต่หากตะกอนเยอะมากก็ยังมีโอกาสทำให้ซีลเสียหายได้)

สรุป: บอลวาล์ว เป็นวาล์วที่เน้นการ เปิดสุด/ปิดสุด อย่างรวดเร็วและทนทาน เหมาะสำหรับจุดที่ต้องการตัดน้ำเข้า-ออกอย่างชัดเจน ไม่เน้นการควบคุมระดับน้ำอย่างละเอียดเท่าระบบเซรามิกวาล์ว

หลักการทำงานของ Ceramic Disc Valve

กลไกหลักของระบบเซรามิกวาล์วประกอบด้วย แผ่นเซรามิกแข็งสองชิ้น ที่ประกบและขัดเงาให้เรียบสนิท โดยมีรูเจาะอยู่บนแผ่นเซรามิกเหล่านั้น

  1. ชิ้นส่วนคงที่ (Fixed Disc): เป็นแผ่นเซรามิกชิ้นล่างที่ยึดติดอยู่กับตัวก๊อกน้ำ มีรูสำหรับให้น้ำเข้าและน้ำออก

2. ชิ้นส่วนเคลื่อนที่ (Moving Disc): เป็นแผ่นเซรามิกชิ้นบนที่เชื่อมต่อกับก้านจับ (Handle) ของก๊อกน้ำ

วิธีการควบคุมน้ำ:

  • เปิดน้ำ: เมื่อคุณหมุนก้านก๊อก (ส่วนใหญ่มักหมุนเพียง 90 องศา หรือ Quarter-Turn) แผ่นเซรามิกชิ้นบนจะหมุน ทำให้รูบนแผ่นทั้งสองชิ้น ตรงกัน น้ำจึงไหลผ่านออกมาได้
  • ปิดน้ำ: เมื่อคุณหมุนก้านก๊อกกลับ รูบนแผ่นเซรามิกจะ เยื้องออกจากกัน ทำให้แผ่นเซรามิกชิ้นที่ทึบปิดกั้นทางน้ำไว้อย่างสนิทและรวดเร็ว

คุณสมบัติและข้อดีที่โดดเด่น

  1. การทำงานที่ลื่นไหล: เนื่องจากการเคลื่อนที่ของแผ่นเซรามิกที่ขัดเงาอย่างดี ทำให้การเปิด-ปิดก๊อกมีความนุ่มนวลและง่ายดายมาก

2. ความทนทานต่อการสึกหรอสูง: เซรามิกเป็นวัสดุที่แข็งแกร่งมาก ทำให้ทนทานต่อการใช้งานซ้ำ ๆ ได้มากกว่า 1.5 ล้านครั้ง โดยไม่เกิดการสึกหรอเหมือนยางรองทั่วไป

3. ป้องกันน้ำรั่วซึมได้ดีเยี่ยม: เมื่อแผ่นเซรามิกประกบกันแน่น จะเกิดการซีล (Seal) ที่แข็งแรงและแน่นหนา จึงช่วยลดปัญหา “ก๊อกน้ำหยด” ได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีอายุการใช้งานยาวนาน

4. ควบคุมน้ำได้แม่นยำ: ในก๊อกผสม (น้ำร้อน-น้ำเย็น) ระบบเซรามิกวาล์วช่วยให้ผู้ใช้สามารถควบคุมปริมาณและอุณหภูมิของน้ำได้ละเอียดและรวดเร็ว